Vegen tilbake til språket

Selskapet samla seg litt før vanleg tid og kasta seg med ein gong over boka "Du skal ikke dø". Hovudpersonen vaknar opp og skjønar ikkje kor ho er eller kva som har skjedd. Langsamt vert det klart at ho har hatt ein hjerneblødning og ho hugsar ingenting frå livet sitt. Etter som dagane går hugser ho stadig meir. Ho oppdagar at ho hadde hatt eit forhold til ei transe-kvinne og at ho var i ferd med å reise frå mannen sin. Ho er psykolog og forfattar, ho har fem barn, to frå eit tidlegare forhold og tre barn med sin noverande mann. Ho klarer ikkje snakke skikkeleg, men tankane er det ikkje noko gale med. Det er strevsamt å komme tilbake til eit så normalt liv som mogeleg og vi merka oss hennar raseri, men og den barske humoren som låg bak tankane hennar og observasjonane ho gjorde seg.
Er heltinna vår eigentleg ein sympatisk person? Nei, det er ho ikkje. Ho er sterk, ho tek seg av barn, hus og jobb. Selskapet var ganske sikre på at ho ikkje ville flytte frå mannen sin, men berre plage han litt. Han hadde jo forelska seg i hennar beste(?) venninne og flytta ut av huset - før han ombestemte seg og flytta heim att.
Høgdepunkta i denne romanen er miljøskildringa av Aust-Tyskland, det er genuint og det fyller ut bilete vi har frå andre bøker. Vi lo godt av omtalen av bilen som ikkje kunne køyre i oppoverbakkar og han, den stakkars venen som skulle flytte til Sverige - landet han såg på som den siste kommunistiske utposten.
Forfattaren opplevde sjølv i 2002 å få hjerneblødning og denne erfaringa, gjer at det ho skriv om kampen for å komme tilbake til eit normalt liv er truverdig. Vegen tilbake til språket og livet utanfor institusjonen er gripande, sjølv om Selskapet var noko delte i dette.
Vi undra oss over at ho ikkje sakna barna sine, ho synte inga teikn på takksemd for det personar rundt henne gjorde for henne. Mannene hennar kjem kvar dag og besøker henne, men ho synest heller det er plagsamt med så mykje besøk...
Ho har eit analytisk blikk på seg sjølv, men gjev liten plass for andre menneske.
Dette er ikkje ei trist bok,med det dramatiske temaet og dei få lyspunkta i romanen er det merkeleg at ho ikkje er trist. Vi lo heller av hovedpersonen sine opprør og observasjonar, ein av medpasientane kallar ho for "den defekte" - det var verre for han enn for ho. Rå dame, får vi seie.

Novembermøte

Du skal ikke dø av Kathrin Schmidt er neste bok Selskapet skal lese av tysk samtidslitteratur. Denne romanen fekk den tyske bokhandlarprisen i 2009!
Vi samtalar om boka torsdag 17. november kl.18.00 (merk tida) på Meland bibliotek - Strilabiblioteket, Frekhaug
Det er grunn til å merke seg at same dag kl.19.00, på same stad kjem Christine Hamm, professor i Nordisk litteratur ved Universitetet i Bergen og heldt føredrag om "Den norske romanen". Velkomne til begge hendingane!

Ein får meir med av ei bok ein må kjempe med

Det var tid for første møtet der vi skulle snakke om tysk samtidslitteratur og valet hadde falle på Kruso av Lutz Seiler.

 Boka starter i 1989 med Edgar som er student ved universitetet i Halle. Kjærasten G har omkome i ei ulykke og sjølv er han nær eit samanbrot. Han reiser til Hiddensee kor han får sommarjobb i oppvasken på restauranten Klausner. Hiddensee var på denne tida kjend som ein tilfluktstad for intellektuelle og kunstnarar om sommaren. Øya ligg berre fem mil frå den danske kysten, noko som førde til at mange prøvde å rømme frå DDR til vesten i dette området.

Det er eit rikhaldig galleri av personlegdomar som er tilsette på restauranten og dei vert alle omtalta som "besetningen", altså som på ein båt. Edgar eller Ed som han blir kalla går ned til stranda og der finn han kadaveret av ein rev som han legg i ei hole og den daude reven vert samtalepartnaren hans. 
Det er vennskapen med den karismatiske Alexander Krusowitsch eller Kruso som er hovuddrivkrafta i romanen. Kruso fører Ed inn i ei verd av ritualar, festar og ikkje minst tankar om fridom og omsorg for "dei skipbrudne". Kruso opplevde at den kjære storesøstera hans, Sonja forsvann, dei var på stranda og ho ba han sitte og vente på henne - ho kom aldri tilbake. 
Når sommarsesongen på Klausner går mot slutten er det fleire av dei tilsette som blir borte, vi veit ikkje om dei har flykta eller berre reist vekk, men hele etablissementet bryt sakte saman og forholdet mellom Ed og Kruso avspeglar dette.

Samtalen bar nok litt preg av at det var fleire som ikkje hadde lese og i tillegg nokon som ikkje var ferdige.

Alle meinte dette var ei vanskeleg tilgjengeleg bok. Ho var tunglese, mellom anna av di det ikkje var nokre lette passasjar du raskt kunne «skumme over», her var alt meiningsbærande. Setningsoppbygginga er prega av  lange setningar, ofte med innskotne parentesar. Men det som gjer boka vanskeleg tilgjengeleg er og med på å skjerpe tankane og utløyse refleksjonar. Brita trefte spikaren på hovudet:  «Ein får med meir av ei bok ein må kjempe med!».

Vi drøfta litt kva denne gjengen av outsidarar eigentleg var på jakt etter. Kruso står sjølv på staden kvil, og kan ikkje anna (søstra har jo bede han om å bli ståande der på stranda å vente..) Når vi høyrde omtale om at dette var ei bok som omhandla tida rett før og etter murens fall, tenkte vi oss at det var ei politisk bok, men her møter vi meir personar i krise og jakt på eigen identitet, der det som skjer i samfunnet rundt berre fungerer som bakgrunnsstøy. Likevel spelar den stengde grensene ei viktig rolle som eit bilete for menneskeleg lenkt, sjølv om det for Kruso var viktig å få fram at du finn ikkje fridomen i forbrukarsamfunnet i Vest – men i ditt eige indre. Boka skrifter synsvinkel i Epilogen når Ed vil skape eit minne for dei som drukna under flukta til Danmark. Denne avslutninga er som eit forsøk på å komme vidare i livet for Ed, og på eit vis fekk vi godt håp for han.

Så er spørsmålet om denne boka vert ei av dei vi vil hugse i lang tid eller om ho snart er gløymd, kven veit?

Lese- og møteplan for hausten 2016

Selskapet har hatt det første møtet etter ferien og vi har laga ein plan for både datoar og bøker vi skal lese i haust.
Tema er tysk samtidslitteratur og første bok ut er Kruso av Lutz Seiler
Møtet skal vere 6. oktober kl.19.00 på Strilabiblioteket i Knarvik.








 



Andre bok  er Kathrin Schmidt: Du skal ikke dø og møtet skal vere den 17. november kl.18.00 (merk tida) på Strilabiblioteket på Frekhaug. Møtet denne dagen er flytta fram av di professor Christine Hamm skal halde eit foredrag om "Den norske romanen" kl.19.00 same stad. Vi vonar mange vil bli igjen og høyre på dette.

Vi startar leseåret 2017 med den tredje boka den 26. januar på Strilabiblioteket på Knarvik kl.19.00. Boka er Kaltenburg av Marcel Beyer. Dei andre bøkene vi skal lese våren 2017 er ikkje bestemt enno, men det kjem informasjon om dette etter kvart. Vi vil minne om at det er mange litterære hendingar på Strilabiblioteket denne hausten. Følgj med i programmet, på nettsider og facebook! Velkommen til biblioteka!

Annbjørg Karlsbrua - kjeltring eller eit offer for omstende?

Og der var vi i gang med første møte i Nordhordland Litterære Selskap!
I sommar har vi lese Odd W. Surén si bok: For hva det er verdt - og var det verdt lesinga? Det er berre å si det med ein gong: For nokre var det verdt lesinga - så absolutt, medan for andre var det ei sann liding å kjempe seg igjennom sidene. Ei meinte at denne boka kunne komprimerast ned til fem sider, så var alt som skulle seiast om den saka sagt. Andre hadde streva litt i starten, men så sat latteren laust og sitatlysta vart påtrengande.

Boka handlar om Jan Olav Valen Grinde som bur ein stad på Vestlandet. Han har ein gard som han ikkje driv, men leiger ut parsellar  til dei som ønskjer å drive med slikt. Han bur åleine og vil helst ha god avstand til naboane. Han har solgt ei tomt til Fritzen og han har vore så syndig å lage ein flott stor veg parallelt med hans eigen veg opp til huset sitt. Dessverre kan Jan Olav sjå huset til Fritzen og dette irriterar han grenselaust. Han prøver å få skogen til å gro att slik at han slepp å sjå naboen, men når lauvet fell om hausten kan han likevel sjå huset.
Jan Olav får besøk av ein far og sonen hans og sonen har lyst til å sjå korleis han har det inne i huset sitt. Jan Olav viser dei omkring og gjennom auga til desse ser han plutseleg kor slitt, rotete og utriveleg det ser ut hos han. Etter dette besøket får han ein rydde- og vaske raptus slik at huset vert ein kjekkare stad å bu. Ein dag får han besøk av Annbjørg Karlsbrua som skal studere inntekstgrunnlaget for drifting av parsellhagar. Ho seier ho er student ved landsbrukshøgskulen på Ås og ho treng ein plass å sette husvogna si mens ho driv på med dette. Jan Olav let ho parkere bil og husvogn og kjem etterkvart i god kontakt med Annbjørg. Ho fortel om faren sin, ein mann ho beundrar grenselaust og ho kan nesten ikkje få snakka nok om kor makelaus denne faren er. Ho er ofte på farten og vert av og til borte nokre dagar, når ho kjem att seier ho ingen ting om kor ho har vore eller kva ho har gjort. Ein dag kjem ho og fortel at faren er på sjukehus og at gården dei har må på tvangsauksjon om ho ikkje i all hast kan skaffe 600 000. Jan Olav vil hjepe henne, men han vil ikkje gå i banken så ho får berre halvparten. Ho reiser for å ordne med kreditorane, men når Jan Olav prøver å få kontakt med henne er ho som sunken i jorda.
Kva skjedde med Annbjørg? Var ho ein skurk som lurte pengar frå Jan Olav? Dei fleste i Selskapet trudde nok det, og ei hadde høyrt om ei tilsvarande historie: Eit par gamle mannfolk hadde blitt lura av ei dame, men dei sa det var så moro så lenge det varte at dei tenkte ikkje på å melde ho til politiet - og kanskje var det slik for Jan Olav og - det var verdt det!

Hausten 2016

Vi startar opp Nordhordland Litterære Selskap
den 25. august kl.19.00 på Strilabiblioteket, Frekhaug (Meland bibliotek). I sommar skal vi lese Odd W. Surén: For hva det er verdt. Vil du vere med? Ta kontakt med biblioteka i Knarvik eller på Frekhaug. Gjennom hausten har vi tenkt å lese tysk samtidslitteratur, vil du vere med å bestemme kva for bøker vi skal lese? Kom med framlegg her, på biblioteka eller møt opp den 25. august. Velkomne!

Sjølv om livet endrar seg så kjem vi fram

Selskapet hadde siste møte før ferien i det nymåla og nyinnreia biblioteket i Knarvik som no heiter Strilabiblioteket, Knarvik. Vi tok føre oss Liv Køltzow si bok: Melding til alle reisende.
Nokon nemnde at dette var ein rar tittel, men samstundes vart vi nyfikne og kom på at det er jo det dei seier når toget står og alle må skifte frå tog til buss. Måten du reiser på må endrast. Slik er vel og bodskapen eller ein av bodskapane i denne boka, hovudpersonen seier det slik: "Hit skulle jeg. Jeg ville levd på en annen måte hadde jeg visst det".
Boka handlar om Kaja Baumgarten som får diagnosen parkinson ein januardag i 2001. Ho er separert frå David som er arkitekt og sjølv er ho ein kjend forfattar. Første del av boka handlar om Kaja og barndommen hennar, ekteskapet med David og korleis ho dag for dag strever med å komme vidare i romanen ho arbeider med. Den andre delen handlar om møtet med Vegard Vinsnes, ho forelskar seg i han og brukar han som inspirator til å komme vidare med romanen.
Liv Køltzow sjølv har parkinson og Selskapet var fleire gonger innom tanken om det kunne vere fleire biografiske trekk i boka? Forfattaren skriv noko om korleis parkinson verkar, men sjukdommen er individuell, så sjukdommen vil ikkje ytre seg på same måte for alle som får den. Vi var inne på tanken om ho kanskje hadde samla saman mange måtar sjukdommen verkar på for Kaja brukar masse pengar, har ei overveldande seksuell lyst og rotar, knuser, fell og frys.
Hovuddelen i boka handlar om forholdet til Vegard Vinsnes. Dette er ein mann som ikkje vil binde seg, han har ei mengd kvinnehistorier bak seg, han køyrer lastebil og tilhøyrer eit totalt anna miljø enn Kaja. I ungdommen spelar Kaja piano med Brahms som favoritten, Vegard høyrer på svensktopp og etter ei stund elskar Kaja og svensktopp. Kaja har aldri vore på Harry-handel, men med Vegard vert det ein tur til grensa.
Boka minna oss om Vigdis Hjorth si bok Hjulskift, men vi lo nok meir av den enn av Køltzow si.
Selskapet snakka om at både Kaja og Vegard brukar kvarandre. Ho treng ein ny person til romanen sin og han treng nokon med pengar, sidan har alltid er i pengeknipe. Vi var samde om at vi får eit godt innblikk i kor fortvilande det må vere å ikkje kunne mestre kroppen. Kaja er mest av alt forfattar - å skrive er livet hennar, det er det viktigaste av alt.
Det var ingen absolutte høgdepunkt i boka, men nokre tilløp til begeistring. Det var nokre som ikkje hadde lese boka ferdig og dei fann ut at ho fortjente nok å bli lesen. Framsida av boka er vakker, tittelen gjev oss lyst til å gå inn i boka likar du Liv Køltzow er dette ei bok å få med seg - den er annleis enn dei andre bøkene hennar, men verd å lese.